28η Οκτωβρίου 1940
Το έπος του ’40 στα αλβανικά βουνά
Συγκεντρωμένο υλικό για σχολική ή όποια χρήση
H Ιταλία κηρύσσει πόλεμο και προσβάλλει τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας.
Συνάντηση Χίτλερ - Μουσολίνι στη Φλωρεντία, τοπική ώρα 11.00.
“Φύρερ, προελαύνουμε..” ήταν τα πρώτα λόγια του Μουσσολίνι.
Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940 ήταν η πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, η οποία διήρκεσε από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 23 Απριλίου 1941. Επίσημη έναρξη του Πολέμου θεωρείται η «επίδοση του τελεσιγράφου», ενώ μετά τις 6 Απριλίου 1941, με την επέμβαση των Γερμανών, συνεχίστηκε ως ελληνοϊταλικογερμανικός πόλεμος.
- Εφημερίδες, Γελοιογραφίες, Φωτογραφίες, Παρουσιάσεις,
- Γεωργίου Βλάχου - Άρθρα του στην εφημερίδα “Καθημερινή”, σχετικά με τον πόλεμο του 40
- Ντοκιμαντέρ για την μάχη του Καλπακίου (28 Οκτωβρίου 1940),
- Διαμαρτυρία των Ελλήνων διανοούμενων
- Τι είπαν οι ξένοι για την Ελλάδα του 1940-44
- Η Αθήνα της Κατοχής , 6 Απριλίου 1941 – Η γερμανική επίθεση., Εικαστικοί στον πόλεμο του 40 (οι τίτλοι είναι από το ένθετο περιοδικό “7 ημέρες” της εφημερίδας “Καθημερινή”.
- Σοφία Βέμπο: Παιδιά της Ελλάδος, Στον πόλεμο βγαίνει ο Ιταλός, Το τραγούδι της Λευτεριάς, Κάνε κουράγιο Ελλάδα μου, Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του,
- Εμβατήρια: Εθνικός Ύμνος, Σημαία, Bravura, Αβέρωφ, Γαλανή μας θάλασσα, Γενναίο Ναυτικό, Γυρνούν από τη μάχη, Δώδεκα Νησιά, Ιόνιο Πέλαγος, Μαύρη είν’ η νύχτα στα βουνά, Μακεδονία μας, Μακεδονία ξακουστή, Ο ναύτης του Αιγαίου, Ναβαρίνο, Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, Ύμνος στο Ναύτη, Χαρούμενα Ναυτάκια, Οι Θαλασσομάχοι,Περνάει το Ναυτικό μας, Προσευχή, Στα κανόνια,
------------------------------------
Διαταγή Αρχιστρατήγου Αλ. Παπάγου προς τους διοικητές των Μεγάλων Μονάδων.
Από έκτης πρωινής σήμερον περιερχόμεθα εις εμπόλεμον κατάστασιν προς Ιταλίαν. Άμυνα Εθνικού εδάφους διεξαχθή βάσει διαταγών ας έχετε.Εφαρμόσατε σχέδιον επιστρατεύσεως.
Παπάγος
Υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος, Διοικητής VIII Μεραρχίας Ηπείρου
Διάγγελμα Πρωθυπουργού προς τον Ελληνικόν Λαόν.
28η Οκτωβρίου 1940
Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν δια την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηρά ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς το δικαίωμα να ζώμεν ως ελεύθεροι Ελληνες, μου εξήτησε σήμερον την 3ης πρωινήν την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους, κατά την ίδιαν αυτής βούλησιν, και μου ανεκοίνωσεν ότι προς κατάληψιν αυτών, η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζεν την 6η πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο, ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδος.Τώρα θα αποδείξωμεν εαν πράγματι έιμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Ολον το Εθνος ας εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας και τας ιεράς παραδόσεις μας. Νυν υπέρ πάντων ο αγών.
Ιωάννης Μεταξάς
Διάγγελμα της Α.Μ. του Βασιλέως προς τον Ελληνικόν Λαόν.
28η Οκτωβρίου 1940
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως σας ανήγγειλε προ ολίγου υπό ποίους
όρους ηναγκάσθημεν να κατέλθωμεν εις πόλεμον κατά της Ιταλίας, επιβουλευθείσης την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Κατα την Μεγάλην αυτήν στιγμήν είμαι βέβαιος ότι κάθε Ελλην και κάθε Ελληνίς θα εκτελέσωσι το καθήκον των μέχρι τέλους και θα φανώσιν αντάξιοι της ενδόξου ημών ιστορίας.
Με πίστη εις τον Θεόν και εις τα πεπρωμένα της φυλής, το Εθνος σύσσωμον και πειθαρχούν ως εις άνθρωπος θα αγωνισθή υπέρ βωμών και εστιών μέχρι τελικής νίκης.
Γεώργιος Β’
Διάγγελμα Αρχιεπισκόπου
«Τέκνα εν Κυρίω αγαπητάΗ Α.Μ. ο Βασιλεύς και ο Πρόεδρος της Εθνικής ημών Κυβερνήσεως
καλούν ημάς πάντας ίνα αποδυθώμεν εις Άγιον υπέρ Πίστεως και Πατρίδος αμυντικόν αγώνα.
Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα τα ιερά και πέποιθεν ότι τα τέκνα της Πατρίδος ευπειθή εις το κέλευσμα Αυτής και του Θεού, θα σπεύσουν εν μία ψυχή και καρδία να αγωνισθούν υπέρ βωμών και εστιών και της Ελευθερίας και τιμής, και θα συνεχίσουν ούτω την απ’ αιώνων πολλών αδιάκοπον σειράν των τιμίων και ενδόξων αγώνων και θα προτιμήσουν τον ωραίον θάνατον από την άσχημον ζωήν της δουλείας. Και μη φοβούμεθα από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι, ας φοβούμεθα δε μάλλον τον δυνάμενον και ψυχήν και σώμα απολέσαι.
Επιρρίψωμεν επί Κύριον την μέριμναν ημών και Αυτός θα είναι βοηθός και αντιλήπτωρ εν τη αμύνη κατά της αδίκου επιθέσεως των εχθρών. Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου του Θεού και εν τη γενναιότητι και ανδρείς ημών μεγαλυνθησόμεθα.
Χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και πατρός είη μετά πάντων ημών".
Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρύσανθος
Η συνάντηση Γκράτσι- Μεταξά και το ιταλικό τελεσίγραφο.
Ο τότε πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα Γκράτσι στο βιβλίο του «Η αρχή του τέλους» γράφει για τη δραματική συνάντηση που είχε με τον Μεταξά την 3η πρωινή της 28ης Οκτωβρίου:
συνένοχος μιας ατιμίας. Είδα επί τέλους να ανάβη το φως και τον Μεταξά να κατεβαίνη. Με εγνώρισε και διέταξε τον σκοπόν να με αφήση να περάσω. Μου έδωκε την χείρα και με ωδήγησεν εις εν μικρόν σαλόνι. Μόλις εκαθήσαμε, του ενεχείρισε το έγγραφον. Ήρχισε μετά προσοχής να το διαβάζη… Παρηκολούθησα την συγκίνησίν του εις τας χείρας του και τους οφθαλμούς του».
Μόλις ετελείωσε η ανάγνωσις, ηκολούθησεν ο εξής διάλογος:
«Έφυγα υποκλιθείς με τον βαθύτερον σεβασμόν προ του υπερηφάνου γέροντος, ο οποίος επροτίμησε την θυσίαν αντί της υποδουλώσεως. Έφυγα ταπεινωμένος και με σφιγμένην την ψυχήν από μίσος προς το επάγγελμά μου».
«…Η συνείδησίς μου με επίεζε ότι την στιγμήν αυτήν εγενόμην
ΓΚΡΑΤΣΙ: κ. Πρόεδρε, είμαι επιφορτισμένος να σας ανακοινώσω ότι, εις περίπτωσιν μη αποδοχής των όρων, τα ιταλικά στρατεύματα θα εισβάλουν εις το ελληνικόν έδαφος την 6ην πρωινήν.
ΜΕΤΑΞΑΣ: Ποια στρατηγικά σημεία θέλει να καταλάβει η Ιταλία;
ΓΚΡΑΤΣΙ: Δεν γνωρίζω, κ. Πρόεδρε.
ΜΕΤΑΞΑΣ: (Προσβλέπων παρατεταμένα εις τους οφθαλμούς τον Ιταλόν πρεσβευτήν και με σταθεράν την φωνήν) κ. Πρεσβευτά, το περιεχόμενον του τελεσιγράφου και ο τρόπος καθ’ον μοι επεδόθη σημαίνουν πόλεμον εκ μέρους της Ιταλίας. (Alors c’ est la Guerre!)».
Ο πρωθυπουργός σηκώνεται από την καρέκλα του και ο Ιταλός πρεσβευτής αποχωρεί, χωρίς οι δύο άνδρες να ανταλλάξουν χαιρετισμό. Και ο Γκράτσι καταλήγει:
«Έφυγα υποκλιθείς με τον βαθύτερον σεβασμόν προ του υπερηφάνου γέροντος, ο οποίος επροτίμησε την θυσίαν αντί της υποδουλώσεως. Έφυγα ταπεινωμένος και με σφιγμένην την ψυχήν από μίσος προς το επάγγελμά μου».
Σχετικές συνδέσεις:
Γενικό Επιτελείο Στρατού
Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του ’40
Ομιλία καθηγητή κ. Σ. Καργάκου: «Το όνομά μου είναι πατρίς»
Απόρρητο: Το Νούμερο 31328
1940 – ΟΧΙ – 1. Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940
1940 – ΟΧΙ – 2. Ελληνογερμανικός Πόλεμος 1941
Γραμμή Μεταξά – Οχυρό Ρούπελ (όπως είναι σήμερα)
Το έπος του 40 στα αλβανικά βουνά
Ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στο αλβανικό μέτωπο και τις ηρωικές μάχες που έδωσε ο ελληνικός στρατός στα βουνά της Αλβανίας μετά την ιταλική εισβολή στην Ελλάδα το 1940. Βετεράνοι του πολέμου καταθέτουν την εμπειρία τους από τις σημαντικότερες μάχες και μιλούν για τις ακραίες συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξάγονταν οι εχθροπραξίες. Την αφήγηση των γεγονότων συμπληρώνουν μαρτυρίες κατοίκων της Βόρειας Ηπείρου, οι οποίοι βοήθησαν σημαντικά στην αντίσταση κατά των Ιταλών.
------------------------------------
Ενόψει της επετείου της 28ης Οκτωβρίου το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» παρουσίασε ένα ντοκιμαντέρ, όπου οι πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων περιγράφουν τα γεγονότα όπως τα έζησαν. Σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα στην «Ελλάδα του Χίτλερ».
«Από την Αλβανία στην Κρήτη»
Στις 5.30 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου, οι ιταλικές δυνάμεις επιτίθενται στην Ελλάδα από τα αλβανικά σύνορα. Οι εισβολείς είναι πάνοπλοι και ο στρατιωτικός ακόλουθος της βρετανικής πρεσβείας προβλέπει «ελληνική συντριβή».
Οι Έλληνες όμως έχουν διαφορετική γνώμη. Με το που ηχούν οι σειρήνες του πολέμου, ολόκληρη η Ελλάδα συγκλονίζεται από διαδηλώσεις. Στην Αθήνα, οι διαδηλωτές σπάνε τα γραφεία της Alitalia και κατευθύνονται στην Βρετανική πρεσβεία. Σύνθημα τους, «Δώστε μας όπλα».
Ο Μανώλης Γλέζος και ο Αποστόλης Σάντας, φοιτητές τότε 18 ετών, ζητούν να πάνε στο μέτωπο αλλά δεν τους το επιτρέπουν λόγω ηλικίας. Μαζί με άλλους συμφοιτητές τους θα προσφερθούν να αντικαταστήσουν τους δημοσίους υπαλλήλους που πηγαίνουν στο μέτωπο.
Ο Γιάννης Αναστόπουλος μοιράζεται το όπλο του με έναν άλλο στρατιώτη. Τοποθετούνται όμως σε διαφορετικά μονάδες και ο Αναστόπουλος θα πολεμήσει άοπλος.
Το πρώτο βάρος της ιταλικής επίθεσης σηκώνει το μικρό απόσπασμα Πίνδου, υπό τον συνταγματάρχη Δαβάκη. Ο ελληνικός στρατός όχι μόνο καταφέρνει να σταματήσει τους εισβολείς, αλλά περνάει στην αντεπίθεση. Μέσα σε 20 μέρες, το μέτωπο μεταφέρεται στην Αλβανία
Ο Μουσολίνι γίνεται αντικείμενο χλευασμού και οι πολεμικές επιθεωρήσεις γεμίζουν τα θέατρα. Σε μια από αυτές παίζουν και τα Καλουτάκια μαζί με τη Σοφία Βέμπω. Η Αννα Καλουτά θυμάται πως όταν έφτασαν τα νέα για την κατάληψη της Κορυτσάς, η παράσταση σταμάτησε, βγήκαν στη σκηνή όλοι οι ηθοποιοί και μαζί με τον κόσμο τραγούδησαν τον εθνικό ύμνο.
Ο ελληνικός στρατός μετρά 13.000 νεκρούς, αλλά οι ιταλικές δυνάμεις υφίστανται βαριά ήττα. Όλα θα αλλάξουν στις 6 Απριλίου, όταν ο Χίτλερ κηρύσσει τον πόλεμο στην Ελλάδα. Οι Γερμανοί εισβάλουν από την Γιουγκοσλαβία και την Βουλγαρία και μέσα σε 3 ημέρες καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη.
Η πιο σκληρή μάχη δίνεται στα οχυρά του Ρούπελ. Όταν οι Έλληνες αναγκάζονται να παραδοθούν, οι Γερμανοί θα ανακαλύψουν ότι οι αντίπαλοι τους δεν είχαν καν τουφέκια.
Ο υπουργός των Στρατιωτικών Παπαδήμας πλαστογραφεί διαταγή της κυβέρνησης και τη μετατρέπει σε διαταγή παροχής αδειών σε αξιωματικούς και στρατιώτες που πολεμάνε. Ο Πρωθυπουργός Κορυζής ανακαλεί τη διαταγή και κατηγορεί τον Παπαδήμα για έσχατη προδοσία. Στις 18 Απριλίου ο Κορυζής αυτοκτονεί. Ο ελληνικός στρατός είναι υπό διάλυση.
Οι Γερμανοί μπαίνουν στην Αθήνα και το μέτωπο μεταφέρεται στο τελευταίο ελεύθερο ελληνικό έδαφος, την Κρήτη.
Σημείωση:
Παρατίθεται υλικό που μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει όπου νομίζει. Ό,τι κι αν εμπεριέχει η ανάρτηση είναι “ανοιχτό” και ελεύθερο. Θα έπρεπε να αναφέρω τις πηγές του υλικού, μια και ό,τι βλέπετε εδώ, είναι προϊόν έρευνας και συλλογής από το διαδίκτυο. Αυτό όμως, λόγω μεγάλου αριθμού e-διευθύνσεων, θα διπλασίαζε τον όγκο της ανάρτησης σε βάρος της λειτουργικότητας και αναγνωσιμότητάς της. Αυτονόητο είναι πως δεν διεκδικεί το ιστολόγιο τη δημιουργία ή την “πατρότητα” των επιμέρους στοιχείων της ανάρτησης…
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου